Friday, December 24, 2004

Doe-Het-Zelf Privacy

Planet MultiMedia 24 december 2004

Spamfilters regeren ons e-mailverkeer. Dat is handig, want het bespaart veel tijd en ergernis bij het doornemen van je inbox.

Dat laatste is toch al geen feest, gezien de deerniswekkende staat van 's lands grammatica, spelling, en vooral syntax. Soms denk ik dat het hoog tijd wordt het taalonderwijs weer verplicht te stellen op scholen.

Maar we hadden het over spamfilters. Jammer genoeg is geen enkel spamfilter perfect. Voor de doodenkele doorgelaten spam is dat niet erg: één of twee vuiltjes per dag poets je met plezier weg. Hinderlijker zijn de valse positieven. Dat zijn mails die je niet ziet omdat het spamfilter ze onterecht afvangt, en dat kan knap vervelend uitpakken.

Althans, voor sommigen. Anderen vinden het maar wat handig. Volgens mij is het op het moment de meest voorkomende smoes voor non-valeurs en andere lanterfanters. 'Werd er iets van mij verwacht? Nooit gezien, die mail! Zeker in m'n spamfilter blijven hangen...'

Foute filters zijn overigens ook buiten de e-mail box een toenemende plaag. Bij het Horniman Museum in Londen kunnen ze daarover een partijtje meeblazen. 'Horniman' is al sinds 1898 de naam van een eerbiedwaardig natuurhistorisch museum in Zuid-Londen, maar horny is ook opgewonden Engels voor 'geil' en op een 'y' of 'i' meer of minder kijkt het gemiddelde spamfilter niet.

Werknemers van het museum zijn er inmiddels aan gewend dat het versturen van mail veel wegheeft van Russische roulette, maar nog hinderlijker is de filtersoftware op schoolcomputers. Die houdt het Horniman-domein simpelweg onbereikbaar voor onderzoekende leerlingen. Als ik de inventiviteit van de gemiddelde puber een beetje inschat, is dat waarschijnlijk de enige website die buiten het bereik blijft van de hitsige hormoonsurfertjes.

Maar het museum zit er intussen behoorlijk mee in zijn maag. Helemaal lelieblank zijn de Hornimannetjes trouwens niet: tot de collectie behoort een vierduizend jaar oud Mesopotamisch beeldje dat naar verluidt heeft gediend als uithangbord voor een bordeel.

Over bordelen gesproken, ook de uitgever van Gabriel Garcia Marquez ondervond aan den lijve hoe lastig pornofilters zijn, toen hij via email Marquez' boek 'Herinnering aan mijn droevige hoeren' poogde te promoten.

Die filters zijn eigenlijk een nieuwe vorm van PC-terreur. En met PC doel ik hier even niet op iets met Windows erin, maar op Politiek Correct-spraak. Jeweetwel, dat is het cultuurtje dat dicteert dat je 'joodse mensen' zegt in plaats van joden (alsof het vermijden van dat laatste woord geen vorm van discriminatie is).

PC-terreur zorgt ervoor dat websites met borstkankervoorlichting worden weggefilterd omdat het woord 'breast' er een paar keer in voorkomt, en dat moet sinds Janet Jacksons 'wardrobe malfunction' (dat is PC-spraak voor een blote borst met een zilveren sterretje erop) te vuur en te zwaard worden bestreden.

Diezelfde borst is er trouwens voor verantwoordelijk dat iedere live-uitzending in Amerika tegenwoordig met tien seconden vertraging wordt uitgezonden. Kennelijk zit er iemand daadwerkelijk al de uitzendingen te volgen met zijn hand op de knop, om onmiddellijk toe te slaan als er stront, sorry, ontlasting aan de knikker is.

Vroeger waren media onaantastbaar. De krant was een eeuwenlang een gezaghebbende mijnheer, tv was tientallen jaren spraakmakend, maar internet viel ten prooi aan argwaan in luttele jaren. Dankzij zaken als spam, phishing, virussen en ander ongedierte worden er hekjes neergezet en slagbomen geplaatst. Google begon als een soort zoekhemel op Aarde maar inmiddels staan ook daar al phishers tussen de zoekresultaten. En Googles desktop search heeft inmiddels al zijn eerste veiligheidslek, type Microsoft, achter de rug.

De laatste veilige haven was tot voor kort de telefoon. Maar ook dat medium is nu ontmaagd. In Korea, het land dat qua mobielgekte alles en iedereen mijlenver achter zich laat, heeft dit jaar het aantal klachten over mobieltjesspam voor het eerst de e-mail spammeldingen overtroffen. Zelfs Koreaanse voicemailboxen zijn niet meer heilig: de nietsvermoedende gebruiker vindt tussen de boodschapjes van vrienden en kennissen brallende beltoonaanbiedingen en Viagra-voordeelakties.

Wat is het resultaat? Doe-het-zelf-privacy. Let op mijn woorden, dat wordt één van de grote trends van 2005. Op den duur creëren we allemaal onze eigen persoonlijke vestinkjes, een opeenstapeling van passwords, spamfilters, virusscanners, nummerblokkeerders en wat dies meer zij. Alleen bekenden mogen langs de slagboom. En filterbestendige politiek correcte boodschappen, natuurlijk.

Vinden we straks Els Borst nog terug in de parlementaire geschiedenis? En ik ben benieuwd wanneer de Franse filosoof Jean-Claude Balzac uit de online geschiedenisboekjes wordt weggefilterd...

Friday, December 10, 2004

Bedaarplicht

Planet MultiMedia 10 december 2004

Het was het jaar 2004. Het volk was redeloos, de regering radeloos, en het land reddeloos. Waar heb ik dat eerder gehoord? Een van zijn ankers geslagen moslimjongere brengt een filmmaker en columnist om hals. De vrijheid van meningsuiting is in het geding, dus daar mag je in zo’n situatie niet aankomen.

Awel, dan de privacy maar aangepakt. Joost mag weten wat de politiek had gedaan als Mohammed B. een privacy-voorvechter te grazen had genomen. Dan was Donner zonder dralen de vrijheid van meningsuiting te lijf gegaan, met de ganse Kamer in zijn kielzog. Ik zie het al voor me: ‘De privacy is in het geding, het is logisch dat voor een betere criminaliteitsbestrijding de vrijheid van meningsuiting een stapje terug moet doen.’

Klinkt dat vergezocht? Dan volgt hier een citaatje van onze eigenste liberaalste Loezewies van der Laan, in het vuur van een kamerdebat op 1 december: ‘Het is logisch dat de privacy moet wijken voor betere criminaliteitsbestrijding, maar...’ Logisch? LOGISCH? Ach mens, ga toch koken, denk ik dan.

Laatst probeerde ik aan iemand in Singapore uit te leggen wat er in Nederland aan de hand was. We hebben een hele grote moslim-minderheid, zei ik. En we dachten aldoor dat dat de multiculturele samenleving ten goede kwam, maar nu blijkt dat ze dan niet integreren. En nu is de vrijheid van meningsuiting in het geding.

Hij keek me peinzend aan. Dat hebben we hier al decennia, zei hij. Een kwart is moslim en integreren doen ze niet want het is een andere cultuur. Maar we houden de zaak scherp in de gaten. En zodra ze er iemand, moslim of anderszins, radicale dingen doet of zegt, spreken we zachte woorden en nemen we harde maatregelen: zachte woorden om de zaak tot bedaren te brengen en harde maatregelen om de rotte appeltjes te verwijderen.

Ineens begreep ik wat er mis was. Dat doen de Donners en Verdonks van deze wereld precies andersom. Gebeurt er niks, dan doen we niks. Gebeurt er iets vreselijks, dan spreken we harde woorden en nemen we halfzachte maatregelen. Illegalen moeten het land uit maar intussen zitten ze zelfs een celstraf niet uit als ze daartoe veroordeeld zijn. De AIVD weet van ellende niet waar-ie kijken moet, dus dat zet ook al geen zoden aan de dijk. Weet je wat, dan zetten we de Internetproviders in! AIVD – dat kan net zo goed staan voor Algemene Internet-Vrijwilligers Dienst!

Nou ja, vrijwilligers. De Internetproviders lopen massaal te hoop tegen hun beoogde overheidstaak. Veiligheid is een zaak van de overheid. Het is al erg genoeg dat die zo nu en dan dossiers over bepaalde burgers moet aanleggen. Maar als je daar internetboeren voor in wilt huren die databestanden over iedereen moeten aanleggen, dan heb je kennelijk George Orwells ‘1984’ niet goed begrepen.

Donner trekt zich er niets van aan. Misschien heeft hij ‘1984’ nooit gelezen. Misschien is hij leesblind, en heeft hij daarom ergens een lettertje verkeerd gelezen. Als de zaak op scherp komt te staan door een terreurdaad, moet je de gemoederen laten bedaren. Daar staat ‘bedaarplicht’, mijnheer Donner, niet ‘bewaarplicht’!

‘Wat vind jij nu van zo’n bewaarplicht?’ vroeg ik mijn Singaporees. Hij haalde zijn schouders op. Dat hoeft hier niet, zei hij. De overheid bewaart hier alles al, dus waarom zou een ander dat nog eens over moeten doen? En de vrijheid van meningsuiting is hier niet in het geding, want die hebben we niet.

Zelf had ik dat al aan den lijve ondervonden. Een paar weken terug vond ik, rondreizend in Amerika, het land van de bewaarplicht, een briefje in mijn koffer van de Air Transport Security Commission. Ze hadden wat in mijn koffer gegrasduind omdat ik uit Azie binnengekomen was en richting Europa uitreisde. Het briefje was ter kennisgeving, en tevens om er nog even op te wijzen dat voor eventuele beschadigingen geen enkele aansprakelijkheid werd erkend. Of het daarbij om beschadigingen aan bagage of aan privacy ging, vermeldde het briefje niet. Ook stond er geen ‘sorry’ in.

En dat was nog gratis. Met al dat heen en weer gereis was ik Fahrenheit 911 misgelopen, dus had ik die bij Amazon.com besteld. Dan heb je’m zelfs in Singapore binnen een paar dagen. Tenzij het politiek gevoelig ligt, natuurlijk. Wat er aankwam, was een leeg Amazon-pakket. Met een briefje van de censuur, die er nog eens een nachtje over moest slapen. Een week later, na betaling van 80 Eurocent, kon ik de DVD alsnog in ontvangst nemen, met de instructie hem niet aan kinderen te laten zien.

Gaan we in Nederland die kant op? Zo nu en dan lijkt het er wel op. Met een verschil: de privacy wordt bestreden en de criminaliteit blijft bewaard. Tenzij Donner tot bedaren komt, natuurlijk.