Friday, December 10, 2004

Bedaarplicht

Planet MultiMedia 10 december 2004

Het was het jaar 2004. Het volk was redeloos, de regering radeloos, en het land reddeloos. Waar heb ik dat eerder gehoord? Een van zijn ankers geslagen moslimjongere brengt een filmmaker en columnist om hals. De vrijheid van meningsuiting is in het geding, dus daar mag je in zo’n situatie niet aankomen.

Awel, dan de privacy maar aangepakt. Joost mag weten wat de politiek had gedaan als Mohammed B. een privacy-voorvechter te grazen had genomen. Dan was Donner zonder dralen de vrijheid van meningsuiting te lijf gegaan, met de ganse Kamer in zijn kielzog. Ik zie het al voor me: ‘De privacy is in het geding, het is logisch dat voor een betere criminaliteitsbestrijding de vrijheid van meningsuiting een stapje terug moet doen.’

Klinkt dat vergezocht? Dan volgt hier een citaatje van onze eigenste liberaalste Loezewies van der Laan, in het vuur van een kamerdebat op 1 december: ‘Het is logisch dat de privacy moet wijken voor betere criminaliteitsbestrijding, maar...’ Logisch? LOGISCH? Ach mens, ga toch koken, denk ik dan.

Laatst probeerde ik aan iemand in Singapore uit te leggen wat er in Nederland aan de hand was. We hebben een hele grote moslim-minderheid, zei ik. En we dachten aldoor dat dat de multiculturele samenleving ten goede kwam, maar nu blijkt dat ze dan niet integreren. En nu is de vrijheid van meningsuiting in het geding.

Hij keek me peinzend aan. Dat hebben we hier al decennia, zei hij. Een kwart is moslim en integreren doen ze niet want het is een andere cultuur. Maar we houden de zaak scherp in de gaten. En zodra ze er iemand, moslim of anderszins, radicale dingen doet of zegt, spreken we zachte woorden en nemen we harde maatregelen: zachte woorden om de zaak tot bedaren te brengen en harde maatregelen om de rotte appeltjes te verwijderen.

Ineens begreep ik wat er mis was. Dat doen de Donners en Verdonks van deze wereld precies andersom. Gebeurt er niks, dan doen we niks. Gebeurt er iets vreselijks, dan spreken we harde woorden en nemen we halfzachte maatregelen. Illegalen moeten het land uit maar intussen zitten ze zelfs een celstraf niet uit als ze daartoe veroordeeld zijn. De AIVD weet van ellende niet waar-ie kijken moet, dus dat zet ook al geen zoden aan de dijk. Weet je wat, dan zetten we de Internetproviders in! AIVD – dat kan net zo goed staan voor Algemene Internet-Vrijwilligers Dienst!

Nou ja, vrijwilligers. De Internetproviders lopen massaal te hoop tegen hun beoogde overheidstaak. Veiligheid is een zaak van de overheid. Het is al erg genoeg dat die zo nu en dan dossiers over bepaalde burgers moet aanleggen. Maar als je daar internetboeren voor in wilt huren die databestanden over iedereen moeten aanleggen, dan heb je kennelijk George Orwells ‘1984’ niet goed begrepen.

Donner trekt zich er niets van aan. Misschien heeft hij ‘1984’ nooit gelezen. Misschien is hij leesblind, en heeft hij daarom ergens een lettertje verkeerd gelezen. Als de zaak op scherp komt te staan door een terreurdaad, moet je de gemoederen laten bedaren. Daar staat ‘bedaarplicht’, mijnheer Donner, niet ‘bewaarplicht’!

‘Wat vind jij nu van zo’n bewaarplicht?’ vroeg ik mijn Singaporees. Hij haalde zijn schouders op. Dat hoeft hier niet, zei hij. De overheid bewaart hier alles al, dus waarom zou een ander dat nog eens over moeten doen? En de vrijheid van meningsuiting is hier niet in het geding, want die hebben we niet.

Zelf had ik dat al aan den lijve ondervonden. Een paar weken terug vond ik, rondreizend in Amerika, het land van de bewaarplicht, een briefje in mijn koffer van de Air Transport Security Commission. Ze hadden wat in mijn koffer gegrasduind omdat ik uit Azie binnengekomen was en richting Europa uitreisde. Het briefje was ter kennisgeving, en tevens om er nog even op te wijzen dat voor eventuele beschadigingen geen enkele aansprakelijkheid werd erkend. Of het daarbij om beschadigingen aan bagage of aan privacy ging, vermeldde het briefje niet. Ook stond er geen ‘sorry’ in.

En dat was nog gratis. Met al dat heen en weer gereis was ik Fahrenheit 911 misgelopen, dus had ik die bij Amazon.com besteld. Dan heb je’m zelfs in Singapore binnen een paar dagen. Tenzij het politiek gevoelig ligt, natuurlijk. Wat er aankwam, was een leeg Amazon-pakket. Met een briefje van de censuur, die er nog eens een nachtje over moest slapen. Een week later, na betaling van 80 Eurocent, kon ik de DVD alsnog in ontvangst nemen, met de instructie hem niet aan kinderen te laten zien.

Gaan we in Nederland die kant op? Zo nu en dan lijkt het er wel op. Met een verschil: de privacy wordt bestreden en de criminaliteit blijft bewaard. Tenzij Donner tot bedaren komt, natuurlijk.