Friday, September 17, 2004

Woensdag gehaktdag

Planet MultiMedia 17 september 2004

De humor ligt op straat en het toeval is de wereld niet uit. Vooral dankzij Google zal dat voorlopig ook niet veranderen, denk ik. Als je wilt weten waarom, moet je je eens abonneren op de Google Email Alerts. Kun je keywoorden kiezen en als er dan nieuws is over dat onderwerp, dan krijg je een kattebelletje. Één van mijn keywoorden is ‘spam’.

Een paar dagen geleden was er een berichtje dat ietwat lacherig melding maakte van het feit dat spam nu 100 jaar oud was. Waarom? Omdat de Cunard line op 13 september 1904 een serie telegrammen stuurde aan een aantal Londense society-types mt een verhaal hoe geweldig het toeven was op hun luxe cruiseschepen.

Grote flauwekul trouwens, dat bericht heeft geen zier met spam te maken . Wel interessant te zien hoe de betekenis van spam, oorspronkelijk ongerichte, ongeadresseerde commerciële bulk email, in de volksmond langzaam verschuift naar alle ongevraagde promotiepost. Dat die telegrammen in 1904 niet via email werden verstuurd, zie ik even door de vingers. Er waren toen erg weinig mensen online. Maar ik durf te wedden dat de ontvangers, zonder uitzondering Londense incrowd, de Cunard-telegrammetjes best interessant vonden.

Prompt daarop kwam een nieuw spam-alert binnen. Ditmaal ging het over een overstroming in Minnesota. Wat dat met spam te maken had? Het bedrijfsmuseum van de firma Hormel Foods was ondergelopen. Hormel is de uitvinder en maker van blikjes spam. En hun museum heet het spam-museum.

Ik geloof dat ik niet wil weten wat je in het spam-museum allemaal aantreft. Nu ik erover nadenk, wil ik niet eens weten wat je in spam allemaal aantreft. Wel is het aardig om weer eens de beperkingen te zien van al die geavanceerde zoektechnieken die de toekomst zullen beheersen, als je de beleggers op de beurs mag geloven.

Maar mijn nieuwsgierigheid was geprikkeld. Hoe zit dat met spam, wanneer begon het nu precies en wie heeft de naam bedacht? De bedenker van de blikjesnaam is in de nevelen van de historie verdwenen. Het enige dat we weten, is dat hij of zij halverwege 1937 honderd dollar heeft gewonnen want dat was de hoofdprijs die Hormel had uitgeloofd voor de bedenker van de winnende productnaam.

De eerste ECHTE spam ging eruit toen email nog piepjong was: op 3 mei 1978. Het was een oproep om naar een demonstratie van het nieuwe model DEC computer te komen. Hij ging uit naar het hele ARPAnet, zoals de voorloper van het Internet toen heette, en dat maakt het tot een rasechte spam.

Toen veroorzaakte dit de nodige beroering, al was het alleen al omdat het een paar computers plat legde, waarbij echter het woord spam nog niet viel. Pikant detail is overigens dat een van degenen die het voor de spammers opnam, Richard Stallman, later bekend zou worden als een van de peetvaders van de Open Source-beweging. Die wordt vast niet graag meer herinnerd aan deze kleine episode.

De naam spam was er dus al, en het verschijnsel ook. Toch zou het nog even duren voordat die twee bij elkaar kwamen.

Dat is grotendeels terug te leiden op drie historische voorvallen. De eerste was de beroemde Monty Python-sketch (een van de vele) waarin een serveerster uitsluitend spam aanprijst. In de sketch valt het woord ‘spam’ welgeteld 94 keer. Monty Python was populair bij het denkende deel der natie, waaronder een fors aantal Usenet-gebruikers.

En dat brengt ons bij een van de beroemdste spams ter wereld, voorzover ik heb kunnen nagaan de eerste die als zodanig werd betiteld. Het was een boodschap op Usenet, afkomstig van een advocatenechtpaar, Laurence Canter en Martha Siegel, dat daarmee klantjes dacht binnen te halen voor een aanstaande loterij van Amerikaanse immigratiebewijzen, zgn. Green Cards. Het was niet de ergste spam van allemaal: die werd ook op Usenet uitgestuurd, een viertal maanden daarvoor, en heette: Global Alert for All: Jesus is Coming Soon.

Het bijzondere aan Canter en Siegel was dat ze niet alleen laag scoorden op ethiek, maar ook op schaamtegevoel. Met name Martha Siegel (het echtpaar ging kort na de spam uit elkaar, het verhaal vermeldt niet of er een verband is) was zodanig van haar gelijk overtuigd dat ze niet alleen stug doorging, met het openen van nieuwe accounts en het verspreiden van ongewenste en ongerichte boodschappen, maar er ook nog een boek over schreef: “How To Make a Fortune on the Information Superhighway."

Het echtpaar werd met pek en veren overladen, en die eerste “Green Card Lottery - Final One?”-spam gaf aanleiding tot de uitvinding van speciale cancelbots, die uitgestuurd werden over Usenet om Canter&Siegel-boodschappen te deleten.

Ik heb meelij met de makers van ‘spam’ en hun ondergelopen museum. Het goedje deugt niet, maar de naam is goed gekozen. Jammer dat Monty Python geen sketch over ‘Woensdag gehaktdag’ heeft gemaakt.