Sunday, February 04, 2001

Jos Birken’s E-do’s en E-dont’s

Planet MultiMedia 4 februari 2001

Vaak hoor je uitspraken van mensen in de trant van ‘Ik ben eigenlijk te vroeg geboren,’ of ‘Ik wilde dat ik toen en toen had geleefd.’ Persoonlijk denk ik er anders over: ik had deze tijd voor geen goud willen missen. Noem mij eens een periode waarin je zulke radicale veranderingen in communicatie meemaakt als nu, met de opkomst van het Internet.

Maar alles heeft zijn voor- en zijn nadelen. Niets is zo mooi als de glans van inventiviteit en de schittering van succes, die bijvoorbeeld afstralen van bedrijven als Yahoo! en Cisco. En niets wekt zo veel ergernis als de zielige aanblik van stumpers die ook zo nodig moesten meedoen en de plank er volledig naast slaan. Voorbeelden? ‘Hun namen waren klein, hun verliezen bennen groot’ (vrij naar Piet Heijn): Boo.com, Pets.com.

En wij Nederlanders? Wij zitten er zoals altijd weer tussenin. Geen wereldwijde winnaars, en geen stumpers die de plank volledig missloegen. Goed, we hebben Nina Brink, maar ik zei: volledig mis. Maurice de Hond dan? Ach Maurice is een beetje een verhaal apart. Het idee achter Newconomy is op zich niet slecht, maar natuurlijk wel gepikt. Daarover heeft De Hond ook nooit enige twijfel laten bestaan: ICG en CMGI waren zijn grote voorbeelden.

Is het dan helemaak niet de schuld van De Hond, zoals de commissarissen nu schijnen te willen? Nou, om te beginnen waren ze er zelf bij toen de beursgang erdoor werd gedrukt. Maar kun je de commissarissen verwijten dat ze niet in de gaten hadden dat op het moment van Newconomy’s beursgang zowel ICG als GMGI al 80% van hun beurswaarde hadden ingeleverd? Tachtig procent – we praten hier niet over een dipje. De Hond kun je het in ieder geval wel nageven: het was nog steeds in de periode dat hij tegen iedereen riep dat het zijn grote voorbeelden waren, die hij nauwlettend volgde. Oeps, foutje.

Gelukkig bleef onze Maurice alert. ‘Als de wereld vergaat, blijf ik in Holland’, dacht hij. ‘Daar vergaat-ie tenminste vijftig jaar later’. Dus ging hij stug door, hield zijn belangen vast en kocht nieuwe. Sindsdien ging er nog een 80% van de Newconomy-voorbeelden down the drain: ICG en CMGI zijn nu 96% van hun beurswaarde kwijt. Goed werk, Maurice! Nu we het er toch over hebben, heeft iemand De Hond nog gehoord over ICG of GMGI de laatste tijd?

De grote dot-com-crash is ons voor het grootste deel bespaard gebleven. Toch nog een voordeeltje gehad van het feit dat we er zo laat bij waren. Maar de ontwikkelingen gaan door, en aan de kant blijven staan, is ook de dood in de pot.

Daarom deze rubriek. De do’s: voorbeelden van hoe het wellicht beter kan, al maakt u dat natuurlijk uiteindelijk zelf wel uit. Natuurlijk heeft niemand de wijsheid in pacht (dat is nu juist het leuke) maar iedere goede stap is er één, die weer kan worden opgeteld bij de gemeenschappelijke leercurve. En dan de don’ts, die we stiekem ook niet zouden willen missen - want zeg eens eerlijk, wat lucht er nu beter op dan eens flink van leer trekken tegen een aperte misstand of een totale screwup?

E-Do’s
Skybernet. Amsterdam heeft het, maar in Rotterdam gebeurt het. Skybernet biedt een schitterende oplossing voor de zogenaamde ‘last mile’, de aansluiting van eindgebruikers op het Internet – en de rest, natuurlijk, want telefonie is tegenwoordig een integraal onderdeel. Eigenlijk zou ‘het Net’ een betere uitdrukking zijn, maar jammer genoeg krijg je dan de juristen van KPN op je dak.

Skybernet biedt breedband-Internettoegang middels een straalverbinding. Veilig, hoge capaciteit, en relatief goedkoop. Enige nadeel is dat je ervoor in een grote stad moet zitten, want de maximale afstand tot het basisstation is een paar kilometer. Gelukkig zitten daar de meeste eindgebruikers. Sympathiek is verder de low-key aanpak, op kleine schaal beginnen (inderdaad, in Rotterdam), eerst bewijzen en dan pas de grote verhalen.

E-don’ts
Roel Pieper, en het vermijden van de schijn van belangenverstrengeling. Eerst was er het verhaal van de helaas vroegtijdig gestorven uitvinder, die het door Pieper gefinancierde geheim meenam in zijn graf. En toen was er Gamegate, de onfortuinelijke dot-com die zijn product wel, maar zijn zaakjes niet voor elkaar had. De loansharks zagen hun kans en gingen ermee vandoor.

In beide gevallen zit er een verhaal achter het verhaal, en in beide gevallen hetzelfde: eerst was Piepers werkgever in het spel, later trad Pieper zelf op de voorgrond. Bij de vroeg gestorven uitvinder was het idee eerst afgewezen door Philips, waar Pieper toen kroonprins was. Bij Gamegate ontstonden de problemen doordat Insight zich terugtrok, waar Pieper senior partner is. Toeval? Het vaderlandse journaille is er nog niet helemaal uit, maar bij ondergetekende dringt zich een nieuwe uitdrukking op: ‘Bent U ook al door een pieper gejast?’

Lernout & Hauspie. Niet te filmen, hoewel ik hoop dat het er nog eens van komt. Had John Grisham hier een boek van gemaakt, dan was hij onmiddellijk van de bestsellerlijsten afgevoerd wegens een overmaat aan fantasie. De Belgische bijdrage aan de Nieuwe Economie steeg door toen de rest al met teruglopende omzetverwachtingen kampte.

Hoe? Zeventien (17!) Singaporese mantelbedrijven, een U-bochtconstructie via de te goeder naam en faam bekend staande Antwerpse verzekeringsmaatschappij Mercator, een stroman die in dienst bleek van de Duitse veiligheidsdienst, een Koreaanse CEO die tijdens een vergadering door ingehuurde gorilla’s het vertrek word uitgesleurd en vervolgens honderd miljoen dollar laat verdwijnen.

Zoiets verzin je niet. Het zou erg flauw zijn om nu Belgenmoppen te gaan debiteren, maar de druk is groot. Waarom, o waarom moesten de stereotypen van onze Zuiderburen zo krachtig worden bevestigd? De Nieuwe Economie veroorzaakt grote veranderingen, maar sommige dingen veranderen kennelijk nooit.

Wordt vervolgd.